Tháng ba.

1. Nhà văn Vũ Bằng khi di cư vào Nam đã gửi thương nhớ của mình về bà Nguyễn Thị Quỳ, người vợ yêu dấu của ông nhiều nhất trong “Thương nhớ mười hai”. Mỗi tháng trong mười hai tháng, ông đều mô tả về cảnh vật, thời tiết, lễ hội…ở miền Bắc và những kỷ niệm với bà. Tháng ba: “Rét nàng Bân”, Vũ Bằng kể chuyện nàng Bân đan áo cho chồng và nhân đó, nhắc nhớ những kỷ niệm ngày xưa. Có những câu mà người đọc có cùng tâm trạng không thể nào không xúc động:

“…Em ơi, em ơi, nhắc lại như thế thì nhớ quá. Nhớ cũng đúng vào cữ tháng ba như thế này, vạn năm đã xa xôi, chúng ta cùng nhịn đói đi xem tung còn mà bụng thấy no, phải không Quỳ?”

và: “Ở Tuyên thành, bây giờ em có lần nào trở lại xem hội tung còn ngày trước nữa không? Phải chi én nhạn biết nói tiếng người như trong truyện thần tiên, thể nào ta cũng cậy chim, cậy cá nói nhỏ vào tai người yêu một câu thương nhớ và xin với nàng ghi dạ đừng quên:

- Người yêu ơi! Nếu có dịp xem hội tung còn, em nhớ khâu còn và cũng tung thử vài hội xem sao nhé. Tung thử để bói xem trời để cứ mông mênh thế này thì đôi ta biết có còn giữ được mối tình tư quy lúc bẻ cành liều ở chân gò Mả Đỏ?”

Nhưng đó là chuyện của những năm trước và trong thập niên 50, viết lại từ nữa sau thập niên này của thế kỷ trước.

2. Bây giờ, đã là giữa thập niên thứ nhì thế kỷ sau, tháng ba đến mà lòng người đa đoan ngỗn ngang nhiều thứ nhưng nhiều nhất trên báo chí là những đề tài về phụ nữ nhân ngày Quốc tế phụ nữ 08.3.

Đã có quá nhiều chủ trương, chính sách, văn bản của nhà nước “bảo vệ” và “chăm lo” cho phụ nữ, nhiều bài diễn văn “tôn vinh phụ nữ” vào những ngày 08.3, 20.10 nhưng việc áp dụng thực tế hoàn toàn mang tính hình thức, vài lần thì bỏ qua nhưng quá nhiều lần trong nhiều năm dẫn người ta tới suy nghĩ đây là trò lừa mị, đây là những cái bánh vẽ và xa hơn, những thủ đoạn để bóc  lột phụ nữ nhiều và tinh vi hơn.

Đọc trên www.baomoi.com  thấy  tin các bà Mai Kiều Liên CEO Vinamilk, bà Nguyễn Thị Mai Thanh  CEO của tập đoàn cơ điện lạnh REE  và bà Nguyễn Thị Nga  Chủ tịch SeABank có tên trong danh sách 48 nữ doanh nhân quyền lực của Châu Á năm 2014 được tạp chí Forbes bình chọn. Vui.

Đọc trên blog Cu làng cát  bài “Những chú em, cô em của các ông lớn” kể chuyện “cô em tinh thần” của Dương Chí Dũng cựu TGĐ Vinalines tặng “một ông anh” của Dũng cả  triệu đô la sau khi Dũng biếu ông anh này  510.000 đô la, rồi chuyện “cô em kết nghĩa” của ông Trần Văn Truyền cựu Tổng thanh tra nhà nước đã làm cho ông ta một cơ ngơi ở Sài Gòn, ông này giao lại cho con dâu, lại về Bến Tre xây tặng ông ngôi biệt thự. Buồn.

3. Tháng Ba, tháng kỷ niệm ngày Quốc tế phụ nữ, tôi cứ bâng khuâng hoài một câu hỏi từ rất lâu chưa có lời giải đáp: Vì sao chuyện bình đẳng giới không thực hiện được và tình trạng bạo lực gia đình vẫn tràn lan ở Việt Nam  khi mà những đứa cháu bà con tôi ở quê cũng như ở phố bị chồng hành hạ gần như hằng ngày dầu không là đứa hư thân mất nết mà còn lam lũ làm ăn, lo cho chồng con, lo cả gia đình chồng chỉ vì không đưa tiền chồng đi đánh bài, uống rượu?. Chừng như công an, chính quyền vô cảm trước chuyện này và chỉ can thiệp khi trong địa phương có ai đó dám đi biểu tình chống “người lạ” xâm lược hay đụng đến uy tín “đồng chí X”!

Trên blog “Tôi thích đọc”,  đăng lại một bài đăng đã khá lâu trên Vienamnet “Đàn ông trí thức lại càng tàn nhẫn” của Nguyễn Hiền (Thanh Xuân – Hà Nội) kể chuyện gia đình mà tác giả là nạn nhân, tôi nghĩ đây là những tâm sự không hề cường điệu. Cũng là vấn đề bạo hành nhưng không “thượng cẳng chân hạ cẳng tay” mà là bạo hành tinh thần bằng trí tuệ, kinh khủng hơn nhiều!. Trong một trường hợp khác, nạn nhân là một đồng nghiệp cũ của tôi, vợ chồng đều là những người có chữ nghĩa, có lối sống nghệ sĩ, nghề nghiệp ổn định nhưng dăm bữa nửa tháng là cô nàng báo bệnh hoặc đến cơ quan với mặt mày thâm tím, tôi biết họ khi họ mới vừa có đứa con đầu lòng – người vợ phải chịu đựng sự bạo hành trong nhiều năm chỉ vì  chồng mặc cảm gia đình nghèo so với gia đình vợ, lại ghen bóng ghen gió khi cô vợ tương đối dễ nhìn, quảng giao,  thêm một chút bay bướm – cho đến khi đứa con vào lớp 9 mới ly hôn.

4. Tháng ba, những bức xúc về thảm trạng của các cô gái Việt lấy chồng Đài Loan, Hàn Quốc, vì đói nghèo nhưng không thích hoặc không tìm được việc làm bị bán đi làm nô lệ tình dục bên Tàu và nhiều nước Đông Nam Á gợi lại khi đọc được trên blog của nhà báo Huỳnh Ngọc Chênh bài viết “Lao động Việt Nam thua  trâu Úc” khi anh viết: “Xuất qua vùng Tây Bắc VN 222 con trâu để giết thịt mà đích thân thủ hiến tiểu bang Bắc Úc qua tận nơi để xem xét trâu có khỏe mạnh không, được chăm sóc ra sao và bị giết có đúng theo quy định của Úc hay không. Đây là lô hàng đầu tiên đến vùng Tây Bắc VN trong số gần 2.200 con trâu được xuất sang VN trong năm nay…trong khi VN xuất đi mỗi năm mấy vạn lao động đến khắp nơi trên thế gới nhưng chưa thấy ông quan nào của VN đi đến tận nơi xem dân mình được đối xử ra sao”.

Thủ hiến Adam Gile của vùng Bắc Úc (trong chuyến đến VN lần này) nói rằng: “"Việc giết mổ tiến hành đúng với quy trình đã được chính phủ Úc có phê duyệt, đáp ứng đầy đủ mọi yêu cầu về quyền của động vật".

Trong tuần lễ này, chắc rằng những tiệm bán quà tặng, quần áo, vải vóc, nước hoa, son phấn… shopping mall khắp các thành phố sẽ đông khách, các nhà cung cấp dịch vụ điện thoại sẽ bội thu, cuối tuần những shop hoa tươi, quán café, nhà hàng sẽ đông khách. Liệu có mấy ai nhận quà, nhận tin nhắn hay cuộc gọi chúc mừng, có mấy ai ngồi ăn uống ở các nhà hàng  có những suy nghĩ… lẩn thẩn như tôi viết ở trên?

Tôi vẫn tự nhủ lòng, cố gắng sống thế nào để trong 365 ngày của một năm ngày nào cũng là 14.02, 08.3, 20.10… rồi sắp đến đây, 20.3 sẽ còn thêm một ngày nữa: ngày Quốc tế Hạnh phúc. Vì thế, nếu có ai hỏi: Anh có quà gì cho vợ nhân mùng tám tháng ba?,  câu trả lời của tôi sẽ là: “Quà tôi dành tặng mẹ, chị, vợ, con gái, con dâu và những thân quen (thuộc female) của tôi năm nay là …bài viết này!”