Một lần cách đây nhiều năm, khi công nghệ kỹ thuật số (digital) đã phát triển ở Việt Nam, một anh bạn bác sĩ nói với tôi rằng công nghệ này vốn bắt nguồn từ lý thuyết âm dương của người Tàu hàng ngàn năm trước, anh giới thiệu hẵn tên một quyển sách của một tiến sĩ Vật lý người Việt đề cập vấn đề này nhưng tiếc là tôi không còn nhớ tên sách và tác giả. Lại có một sự gặp gỡ thú vị Đông Tây cũng sau hàng ngàn năm mà tôi sẽ kể hầu các bạn sau đây.
1.Sách Đại Học trong Tứ Thư dạy rằng con đường tiến thân của kẻ sĩ phải tuân thủ tám bước : “Cách vật, trí tri, thành ý, chính tâm, tu thân, tề gia, trị quốc, bình thiên hạ” nhưng phần lớn sách trước đây chỉ nhắc đến bốn bước sau cùng!. Không biết có phải vì hiểu không đến nơi đến chốn (bài học mà khả năng thành công trong trị nước rất cao), nhiều người có tham vọng lại trở thành những chính trị gia hoạt đầu nhằm thỏa mãn những nhu cầu rất riêng tư mà quên đi đại cuộc đều không thành công với chính bản thân họ và còn di hại cho quốc gia dân tộc.
Nhìn lại con đường họ đã đi qua, nhiều người thấy rằng họ đã theo một hành trình ngược lại: Chưa thành ý, chính tâm …mà đòi bình thiên hạ. Khi bình thiên hạ thất bại, lý do lớn nhất là đất nước không yên, quay về trị quốc cũng không được, tìm hiểu thì thấy chính vì gia đình lộn xộn, lục đục. Lo chuyện tề gia cũng không xong nốt vì bản thân mình không ra gì. Can đảm đối đầu thực tại, lo việc tu thân thì đã… về già!
2. Tại hầm mộ trong tầng hầm nhà thờ Wesminster nổi tiếng ở Luân Đôn nơi an táng các vị vua nước Anh và những nhân vật nổi tiếng như Newton, Charles Dickens, Darwin… có một tấm bia mộ bằng đá hoa cương bình thường cả về kích thước lẫn kiểu dáng, không ghi thân thế, ngày sinh ngày mất của người quá cố nhưng khắc những dòng chữ mà nhiều người, nhất là những nhà tư tưởng, những chính trị gia đọc thấy đều rất xúc động. Do vậy, tấm bia mộ trở thành nổi tiếng. Đến thăm nơi này, có thể bỏ qua những nhân vật lừng danh trong lịch sử Anh quốc và thế giới nhưng không thể không đến chiêm bái ngôi mộ có tấm bia nổi tiếng và đọc những dòng chữ này:
“Khi tôi còn trẻ, còn tự do, trí tưởng tượng của tôi không bị giới hạn, tôi đã mơ thay đổi thế giới.
Khi tôi đã lớn hơn, khôn ngoan hơn, tôi phát hiện ra tôi sẽ không thay đổi được thế giới, vì vậy tôi rút ngắn ước mơ của mình lại và quyết định chỉ thay đổi đất nước của tôi.
Nhưng nó cũng như vậy, dường như là không thể thay đổi được. Khi tôi bước vào những năm cuối đời, trong một cố gắng cuối cùng, tôi quyết định chỉ thay đổi gia đình tôi, những người gần nhất với tôi.
Nhưng than ôi, điều này cũng là không thể. Và bây giờ, khi nằm trên giường, lúc sắp lìa đời, tôi chợt nhận ra:
Nếu như tôi bắt đầu thay đổi bản thân mình trước, lấy mình làm tấm gương thì có thể thay đổi được gia đình mình, với sự giúp đỡ, khuyến khích của gia đình mình, tôi có thể làm điều gì đó thay đổi đất nước và biết đâu đấy, tôi thậm chí có thể làm thay đổi thế giới!”
Người ta nói nhà cách mạng Nam Phi, ông Nelson Mandela đã từng đọc những dòng chữ ghi trên và đã vạch con đường cách mạng giải phóng dân tộc ông thành công, thoát khỏi ách đô hộ và tệ nạn phân biệt chủng tộc của người da trắng từ những gợi ý này.