Những năm sau 1975,
trong những buổi học chính trị tôi thường nghe báo cáo viên nói nhiều lần, qua
nhiều năm một câu (hình như của ngài Thủ tướng Phạm Văn Đồng?):
“Ở Việt Nam, ra ngõ là
gặp anh hùng!”. Ngày ấy, tôi ngờ ngợ chuyện này. Hơn một năm sống ở Thái Lan
tôi lại nói: “Ở Thái Lan, ra đường là thấy Phật!”. Phật ở đây dĩ nhiên không
phải là tượng Phật mà là “tánh Phật”, “tâm Phật” trong mọi con người thuộc đủ
mọi giai tầng xã hội, đủ mọi trình độ khác nhau mà tôi từng tiếp xúc, từ ông cảnh
sát nghỉ hưu đến cô giáo đương nhiệm, từ chị dọn quét, lau kính trong chung cư
đến anh xe ôm, bác tài xế tắc xi, đến cô manager, đến người bán tạp hóa ở chợ…
với tỉ lệ rất cao.
1.
Là một quốc gia mà đạo Phật được công nhận là quốc giáo
với khoảng 95% dân số là Phật tử, ở Thái
Lan, đạo Phật đi vào đời sống người dân khá rõ, chùa chiền được xây dựng to
rộng ở nhiều nơi, người tu hành được xã hội trọng vọng là nét phổ quát nhất nhưng
nếu để tâm quan sát sẽ thấy thêm nhiều chuyện khác mang tính làm chứng rõ hơn:
- Ở nhiều nơi, các văn kiện hành chánh, bích chương, hạn sử
dụng trong nhãn hàng hóa (date) ghi năm
theo Phật lịch (2556) thay vì theo Dương lịch (2013).
- Theo nhiều tài liệu tiếng Việt trên các website về đất
nước và Phật giáo ở Thái, các công trình giao thông lớn và quan trọng chính quyền nhờ Nhà Chùa và Tăng Lữ giám sát thi công để bảo đảm tiến độ và chất
lượng công trình dầu bản thân các chủ thầu cũng là những tín đồ Phật tử thuần
thành.
- Mỗi năm có nhiều ngày lễ Phật, các nhà máy, công sở,
trường học… được nghỉ .
- Trong những ngày lễ lớn, tín đồ đến chùa rất đông để cầu
nguyện, nghe pháp, kinh hành với thái độ trang nghiêm đúng mực, ngày thường
thỉnh thoảng cũng có người đủ mọi lứa tuổi đến lễ Phật, cúng dường, đóng góp từ
thiện hoặc góp tiền trùng tu chùa chiền. Ngoài hoa trái thường bán ngay lối vào
chùa để dâng bàn thờ, Phật tử còn mua y để cúng dường cho sư, gạo, nước tương, nấm
các loại, …biếu bếp ăn nhà chùa.
- Trên con đường nhỏ vào trường Patana ở Bang na cách trung
tâm Bangkok chừng 20km có một tự viện, vào mỗi buổi sáng rất nhiều người dân bỏ thức ăn vào bình bát
khi sư đi ngang một khu buôn bán ven đường rất trang nghiêm và thành kính!
2.
Mừng kỷ niệm 120 năm thành lập tại Thái Lan, Công Ty Nestle của
Thụy Sĩ bây giờ là một Công ty đa quốc
gia (được biết đến ở VN với các nhãn hiệu hàng hóa như NestCafe, NestTea, Sữa
Milo, nước khoáng La Vie…) tổ chức lễ Dâng
Vật Thực Cho Sư ngay trước tòa nhà Centre World, trung tâm Bangkok, nơi đặt
Head Office của Công Ty. Đây là một nét trong sinh hoạt tín ngưỡng văn hóa của
người Thái Lan.
Hơn 7g sáng, việc chuẩn bị đã hoàn thành, có hai hàng bàn
dài được xếp ngay thẳng, mỗi hàng 7 dãy ngăn cách nhau bởi các cột lớn, mỗi dãy
có 5 bàn, loại bàn học của học sinh cỡ 1m x 0.4m trên đó đặt rất nhiều quà,
phần lớn được gói giấy kính thắt nơ vàng lịch sự, trên một số bàn khác đặt rất
nhiều cà mèn 3 tầng và hàng trăm chai pet nước khoáng.
Các nhân viên công ty áo quần trang trọng đứng trước các dãy
bàn. Một số đến sau trên tay đều mang theo các bao quà tặng cá nhân.
Một trong 7 dãy bàn có sẵn quà và nhân viên dâng quà |
Các nhân viên Nestle đã sẵn sàng trước các gói quà! |
Những người đến sau đem theo quà tặng cá nhân của mình trước dãy chính giữa |
Xe chở các sư áo vàng bên kia đường và cà mèn đựng thức ăn |
Sư ở Wat Pathumwanaram đang đi bộ vào nơi tổ chức lễ |
Các nhân viên đang dâng quà, chân không giày dép |
Trong lúc các sư áo nâu nhận vật thực thì các sư trên những
xe đậu trước mặt sảnh xuống xe xếp hàng và tuần tự vào nhận. Những sư này mang
y màu vàng cam, vừa cam đậm vừa cam nhạt, tôi đếm được có 150 vị, nhiều độ tuổi
khác nhau, có những sư rất già, tuổi trên 70 và cũng có những sư vào độ tuổi
12-13 mà ở Việt Nam chúng ta thường gọi là chú tiểu (điệu). Những sư này ở các
chùa chung quanh thành phố. Dầu áo nâu hay áo vàng, biểu hiện trên nét mặt các
sư khi nhận vật thực đều giống nhau, nghiêm trang, lặng lẽ.
Sau khi tất cả nhận
quà xong, các sư đứng thành hàng trước các bàn chắp tay tụng kinh, cũng là chúc
phúc cho Công Ty Nestle và mọi người rồi lần lượt ra về.
Trong một entry năm ngoái, tôi đã có bài viết về chuyện làm
từ thiện của công đồng người Anh sinh sống ở Thái: Ploenchit Fair tổ chức hàng năm hội chợ gây quỹ từ thiện. Và hoạt
động Dâng Vật Thực cho sư, là một hoạt động ngoại giao- xã hội của Công Ty này cũng
ý nghĩa như việc tổ chức hội chợ của người Anh. Ngoài hoạt động này, số tiền đóng
góp từ thiện xã hội của Nestle ở Thái cũng thường xuyên và không nhỏ.
Bỏ qua mục đích quảng
bá thương hiệu, tôi nghĩ rằng đây là một việc làm mang ý nghĩa văn hóa, tôn
giáo rất lớn và chắc chắn những quà tặng, vật thực đến tận tay các sư cũng như
tiền từ thiện sẽ đến đúng địa chỉ cần đến trên đất nước nhiều Phật này, không
thất thoát, không vào túi cá nhân như ở đất nước nhiều anh hùng kia!.